تحقیق اصول رده بندی گیاهی

طبقه بندی موجودات زنده

طبق رده بندی ویتاكرWhittaker (1987) موجودات زنده در 5 سلسله قرار دارند كه عبارتند از :
1 – Monera : شامل باكتری های ابتدایی و حقیقی
2 – Protista : شامل جلبك های سبز، قهوه ای و ....
3 – Fungi : شامل قارچ ها
4 – Plantae : شامل گیاهان
5 – Animalia : شامل جانوران

تاریخچه رده بندی گیاهان
قدیمیترین دست نوشته ها مربوط به رده بندی گیاهی مربوط به 300 سال قبل از میلاد است كه توسط یونانی معروف Theophrastus نگاشته شده كه اساس رده بندی علفی، چوبی بودن گیاهان بود. سپس سقراط (Discorides)كتابی در مورد گیاهان دارویی با 24 گروه گیاهی براساس تعداد پرچم ها تألیف نمود. این كتاب بیش از 16 قرن از اعتبار خاصی برخوردار بود. این سیستم از رده بندی ها یك رده بندی مصنوعی به شمار می رود. چراكه از یك صفت ظاهری برای تقسیم بندی استفاده شده است.
بعد از آن رده بندی طبیعی مرسوم شد كه در آن بجای استفاده از یك صفت، از خصوصیاتی استفاده شد كه بیشتر جنبه تئوریكی داشتند و در آن روابط طبیعی بین گیاهان ایجاد شد و اساس رده بندی آن گل و میوه و دانه بود.
سپس رده بندی فیلوژنی كه براساس تكامل گیاهی استوار بود بوجود آمد. این نوع رده بندی بدنبال انتشار مقاله مشترك داروین و والاس در زمینه گونه های موجودات زنده و كتاب معروف داروین (منشاء گونه ها) رواج یافت كه تحول عظیمی را در علم زیست شناسی پدید آورد و بدین ترتیب، مفاهیم تكامل در رده بندی گیاهی وارد و اساس آن میزان خویشاوندی و اشتقاق گونه های گیاهی از هم شد. معروفترین رده بندی های فیلوژنیكی توسط انگلس، هاچینسون، آمپرژه، بسی، تختجان و جدیدترین آنها كرونكوئیست امریكایی است. در این جزوه نیز رده بندی بر اساس سیستم رده بندی Arthur cronquist می باشد.



رده بندی گیاهان Plant Classification
انسان جهت سهولت مطالعه و شناسایی گیاهان آنها را به شكلهای مختلف طبقه بندی نموده است. تاكسونومی (Taxonomy) شاخه ای از علم گیاهشناسی است كه شناسایی، نامگذاری و مطالعه تنوع و مسیر تكاملی گیاهان، طبقه بندی و رویشگاه های گیاهی را بررسی می كند. این واژه در واقع مترادف سیستماتیك گیاهی (Plant Systematic) است.
فلور (Flora) : به مجموعه گیاهان یك منطقه مشخص اطلاق می شود. مثل فلور اروپا، فلور ایران و فلور آذربایجان. كتابهای فلور نیز كتابهایی هستند كه مجموعه گیاهان یك منطقه وسیع را مورد بررسی و لیست گیاهان، نحوه شناسایی، پراكندگی جغرافیایی و شرح گیاهان در آنها ذكر شده است. مثل كتاب فلور فلات ایران Flora Iranica كه به سرپرستی پروفسور ریشینگر نگاشته شده است و تا بحال حدود 170 جلد از آن منتشر شده است. فلور دكتر احمد پارسا كه به زبان فرانسه Flor de la Iran نگاشته شده است. فلور رستنی های ایران تألیف دكتر صادق مبیّن و فلور رنگی ایران تألیف دكتر احمد قهرمان نیز جدیداً در 22 جلد به بازار عرضه شده است.
امروزه نامگذاری علمی گیاهان براساس قوانینی است كه توسط كنگره جهانی گیاهشناسی وضع شده است. بر این اساس سطوح رده بندی عبارتند از :
سلسله یا فرمانرو (Kingdom)
شاخه (Division) و زیر شاخه Sub-division
رده (Class) و زیر رده Sub-class
راسته (Order) و زیر راسته Sub-order
تیره یا خانواده (Family) و زیر تیره Sub-family و طایفه یا Tribe
جنس (Genus) و زیر جنس یا بخش Section
گونه (Species) و زیر گونه Sub-species و واریته Variety
گونه
افراد متعلق به یك گونه دارای شباهت ریخت شناسی مشترك بوده و قدرت آمیزش و تولید مثل با هم را دارا می باشند. نتاج یا فرزندان بوجود آمده نیز چنین خصوصیاتی دارند. در اكثر موارد نام گونه برجسته ترین و مشخص ترین صفت گیاه می باشد. این صفت ممكن است به ویژگی های مورفولوژیكی، خواص داروئی، اقتصادی و یا شیمیایی و ... مربوط شود.
 مثل (سه پرچمی) Salix triandera (اسم علمی بید) – (گل درشت)Magnolia bigiflora (اسم علمی ماگنولیا).
جنس
یك یا چند گونه را شامل می شود كه دارای صفات مورفولوژیك مشتركی هستند. نام جنس گیاه در اكثر موارد نام قدیمی و عامیانه در زبان لاتین و یا یونانی برای آن گیاه است. مثل Rosa، Pinus (كاج)، Linum (كتان) و Achlia (بومادران). ممكن است به احترام برخی اشخاص، اسم آنها را بگیرد. مثل Avicenia (نام جنس درخت حرّا كه از نام ابن سینا گرفته شده).

نام علمی دو اسمی : Binominal name
هر گونه از جانداران با دو نام لاتین معرفی می شود كه توسط دانشمند سوئدی لینه Linnaeus ابداع شده است. اسم اول اسم جنس است كه حرف اول آن همواره با حرف بزرگ نوشته می شود. اسم دوم نام گونه است كه حرف اول آن با حرف كوچك انگلیسی نوشته می شود. زیر اسامی علمی، اسم جنس و گونه به طور جداگانه خط كشیده می شود و یا به صورت ایتالیك نوشته می شود: