تحقیق خاندان هخامنشی و آغاز زندگی كوروش

نیاكان كوروش
خاندان هخامنشی با این كه در ذكر همة اسلاف صاحب اعتبار كوروش ، در نزد محققان مختلف اتحاد نظر وجود ندارد و كسانی نیز به تعداد فرمانروایان پیشین و البته محلی و منطقه ای بودن برخی از آنان تأكید ورزیده اند ، ولی شكل قابل قبول این است كه پس از هخامنشی جد خاندان ، شاهان ذیل دارای نام و نشان بوده اند :
1) چیش پش
2) كمبوجیه
3) كوروش
4) چیش پش
5) كوروش
6) كمبوجیه
7) كوروش سوم ( بزرگ )
به تعبیر هرودت قبایل پارسی در زمان استقرار در منطقه ای كه نام آنها را بر خود پذیرفته و از كرمان تا خوزستان امتداد داشته است ، ده طایفه بوده اند كه عبارتند از :
پاسارگادی ها ، مرفی ها ، ماسپیان ها ، پانتالی ها ، دروزی ها و گرمان های شهرنشین ، و همچنین ساگارتی ها ، مردها ، دروپیك ها ، ودائین های شبانكاره ، این كه چنین تركیبی در همة ادوار عمر سلسلة مزبور حفظ شده باشد محل تردید است ولی بی شبهه كوروش از دودمان پاسارگادی های شهرنشین بوده و در زمرة نجیب ترین و برجسته ترین اقوام پارسی به شمار می رفته است .
تعلقی كه شاهان هخامنشی به محیط و مسكن مألوف خویش نشان می دادند و در همان معدود كتیبه ها و آثاری كه به طور مستقیم از آنان باقی مانده ، آشكار است ، كنایه از شناختی دیرپا و سازگار با كل منطقة وسیع پارس كهن دارد و از احساسات درونی شده قرن های طولانی اقامت آنان سخن می گوید . در همان حال ، پیوستگی های تثبیت شده و هویت یافتة تاریخی آنها با دیگر اقوام ایرانی جا گرفته در سرتاسر فلات ایران هم مأخوذ از پشتوانه های زبانی ، فرهنگی ، عقیدتی اخلاقی و قومی مردمی است كه اگر نه پیش تر دست كم در خلال نزدیك به دو سده و نیم فرمانروایی بی چون و چرای سلسلة مزبور ، یك جهتی و همداستانی و وحدت آریایی خود را كسب كرده بودند .
به عبارت دیگر ، كوروش بزرگ و سلسله ای كه او جهانی شدنش را بنیاد نهاد حافظ منافع همة ایرانیان مستقر در نجد پهناور ایران و مبشر و مبین مجموعه آداب و اصول انسانی بی نظیری بود كه به مرور ایام در وجود فرد فرد ایرانیان نهان و نهادینه شده بود و تنها در انتظار ناجی نیرومند و مظهر كامل عیاری می نمود كه اراده و عزم ملی ایرانیان را برای قبول مسئولیت جهانداری و ارائه تصویری كامل از خصوصیات ایرانی نشان دهد .
تاریخ جانشینی كوروش را حدود سال 557 ق . م رقم زده اند و اگر جابجایی قدرت مادها با نوادة آژیدهاك را در همان محدودة سال 550 ق . م بدانیم ، یك نكته محرز است كه كوروش پیش از دست زدن به چنان اقدام بزرگی كه با سهجن خونری زیعمده همراه بوده ، به مدت دست كم هفت سال ، تجربة اداره سرزمین های پارس و انزان ( انشان ) را داشته است . كمبود منابع تحقیق مانع از آن نیست كه بگوییم بدون شك توسعة متصرفات ایران در زمان كمبوجیه دوم و بعد هم دوران طلایی سازماندهی امپراتوری در عصر داریوش بزرگ ، مدیون پایه های مستحكمی است كه بنیاد گذار سلسله پی افكنده است ، به تعبیر هرودت ، ایرانیان آن اندازه به مقام والای انسانی او نازش داشته اند كه : « هیچ فرد پارسی تا امروز خود را در حد آن ندیده است كه با كوروش برابر شود » ( ك . سوم ، 160 ) بریان ، همان ، ص 169 ) .