تحقیق معاهده تركمان چای

نگاهی به روابط ایران وروس از روزگاران قدیم تا جلوس فتحعلی شاه
قدیمی ترین روابط بین ایرانیا و ملل اسلاو را كه اسلاف روسها هستند شاید بتوان در لشكركشیداریوش اول هخامنی به سواحل شمالی دریای سیاه در سنه 513قبل از میلاد مسیحجستو جو كرد اما روابط حقیقی و تاریخی بین ایران وروس ها با یك سلسله استیلاوتاخت وتاز از طرف روسها چه از طرف خشكی و چه از طرف دریای خزر به ایران اغاز میشود كه بنابر قراقراینی كه ارنست كونیك مورخ روسی به دست آورد تاریخ اولین تاخت و تاز رادر سال 880 میلادی (266 – 267 ه.ق) دانسته است. در سال 298 هجری (911 میلادی) نیز جمعی از روسها با شانزده كشتی دریای خزر را پیموده و به خاك طبرستان حمله كرده اند . ولی تا اواخر قرن هفدهم میلادی مطابق با اواخر قرن یازدهم هجریظاهراَ تاخت و تازهایی كه روسها به نواحی مختلف ایران داشته اند هنوز حالت ساطه جویی نداشته و دنباله ای پیدا منی كرده است تا اینكه در سال 1668 میلادی (1089 قمری) یكه از قزاقان ناحبة رود دون به نام ستنكو رازین بالشكریانش درسواحل دریای خزر پیشروی نمودند. شاه سلیمان صفوی با او به مقابله برخاست و لشكریانش را كه تا دروازه شهر رشت رسیده بودند به عقب راند.
پس از انقراض صفویه و ضغف دربار ایران روس ها به متصرفات جنوبی خود افزوده و با گرجستان همسایه شده بودند وناچار كه هر وقت كه پادشاه گرجستان از جانب دربار ایران نگران و بددل می شدند وی كوشیدند پشتیبانی و هواخواهی دربار روسیه را جلب كنند .
پطر كبیر در سال (1772م-1135ه.ق) زمانی كه شاه سلطان حسین مملكت را به افغان ها سپرده بود به بهانه اینكه برخی از اتباع روسی را كارگزاران ایرانی كشته اند از گردنه جبال قفقاز كشته و دربند را كه قبول مورخین دروازه ایران بود به تصرف دراورد و به موجب عهد نامه ای نواحی ساحلی دریای خزر را تصرف كرد . امّا چند سال بدون داشتن تسلت كاملی برتمام نواحی ایران حكفرمایی كردند تا اینكه اقا محمد خان قاجار بر سر كارآمد وسلسله قا جاریه را تشكیل كرد . زمانی كه آقامحمد خان بر خاندان زند قیام كرد هراكلیوس پادشاه دوازدهم گرجستان پریشانی اوضاع ایران را غنیمت شمرده و خود را تحت همایت روسیه در اورد به همین دلیل اقا محمد خان در صدد همله به گرجستان در امد (1209ق) و لسكریان خود را با كمال شتاب به طرف گرجستان سوق داد. وی پس از تسخیر شهرهای ایروان و شوشی كه بر سر راه گرجستان بودند سپاهیان خود را به تفضیل مراكز گرجستان وارد كرد با اینكه گرجیان در این جنگ منتهای دلاوری را از خود نشان دادند ولی از عهد نامه دفاع بر نیامدند و هراكسلیوس هم خود به كوهستانهای اطراف پناه برد. به این گونه آقامحمد خان وارد شهر بی دفاع گردیدو خونریزی های بسیاری كرد و گزشته از ویرانی هایی كه از خود به جای گزاشت شانزدههزار پسر ودختر را به اسارت گرفت وبعد ها با خود به ایران آورد .


فهرست مندرجات
فصل اول: تاریخچه
1-نگاهی به روابط ایران وروس ازروزگاران تا جلوس فتحعلی شاه
2-جنگهای اول ایران و روس و معاهده گلستان
3-سفارت حاج میرزا ابولحسن خان شیرازی
4-سفارت یرمولوف در ایران
5-سفارت منچیكف
6-جنگهای دوم ایران و روس
7-معاهده تركمان چای
8-اجرای تركمان چای و قتل وزیر مختار
9-اعزام هیاتی در معیت خسرو میرزا به روسیه جهت عذر خواهی از قتل وزیر مختار
فصل دوم: بررسی اسناد
1-معرفی سفرای مجری عهد نامه
الف-كنیازدالغوركی
ب-ن.پ.بزاك (میرزا بزك)
ج-ایوان سیمونیچ
2-نگاهی به متن نامه ها و اسناد ها