تحقیق جهانی شدن اقتصاد، علل و آثار آن

تعریف‌ جهانی‌شدن‌
جهانی‌شدن‌، واژه‌ای‌ رایج‌ در دهة‌ 90 است‌ كه‌ به‌ عنوان‌ روندی‌ ازدگرگونی‌ كه‌ از مرزهای‌ سیاست‌ و اقتصاد فراتر می‌رود و علم‌، فرهنگ‌ و شیوة‌زندگی‌ را نیز در بر می‌گیرد، استفاده‌ می‌شود. جهانی‌شدن‌ پدیده‌ای‌ چند بُعدی‌و قابل‌ تسرّی‌ به‌ جنبه‌های‌ گوناگون‌ اجتماعی‌، اقتصادی‌، سیاسی‌، حقوقی‌،فرهنگی‌، نظامی‌ و فن‌آوری‌ و همچنین‌ عرصه‌های‌ دیگری‌ چون‌ محیط‌ زیست‌است‌.
هیچ‌ اتّفاق ِنظری‌ بین‌ دانشمندان‌ در مورد تعریف‌ دقیق‌ جهانی‌شدن‌، یاتأثیر آن‌ بر زندگی‌ و رفتار ما وجود ندارد. برخی‌ از دانشمندان‌ كوشیده‌اندجهانی‌شدن‌ را به‌ عنوان‌ مفهومی‌ اقتصادی‌ تعریف‌ كنند؛ در حالی‌ كه‌ جمعی‌دیگر به‌ تبیین‌ این‌ مفهوم‌ در چارچوب‌ كل‌ّ تحوّلات‌ فرهنگی‌، سیاسی‌،اقتصادی‌ و زیست‌محیطی‌ اخیر پرداخته‌اند. می‌توان‌ تعاریف‌ ارائه‌ شده‌ را به‌دودستة‌ كلّی‌ تقسیم‌ كرد. دستة‌ اوّل‌، جهانی‌شدن‌ به‌ معنای‌ عام‌ را در نظر دارندو دستة‌ دوم‌ تنها به‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد اشاره‌ دارند. تعاریف‌ زیر وابسته‌ به‌دستة‌ اوّل‌ هستند:
مك‌ گرو، می‌گوید:
جهانی‌شدن‌، عبارت‌ است‌ از برقراری‌ روابط‌ متنوّع‌ و متقابل‌ بین‌ دولت‌ها وجوامع‌ كه‌ به‌ ایجاد نظام‌ جهانی‌ كنونی‌ انجامیده‌ است‌ و نیز فرآیندی‌ كه‌ ازطریق‌ آن‌، حوادث‌، تصمیمات‌ و فعالیت‌ها در یك‌ بخش‌ از جهان‌، می‌تواندپی‌آمدهای‌ مهمی‌ برای‌ سایر افراد و جوامع‌ در بخش‌های‌ دیگر كرة‌ زمین‌داشته‌ باشد.
از نظر گیدنز، جهانی‌شدن‌ این‌ گونه‌ تعریف‌ می‌شود:
تشدید روابط‌ اجتماعی‌ در سراسر جهان‌ كه‌ مكان‌های‌ دور از هم‌ را چنان‌ به‌هم‌ مرتبط‌ می‌سازد كه‌ رخدادهای‌ هر محل‌، زادة‌ حوادثی‌ است‌ كه‌ كیلومترهادورتر به‌ وقوع‌ می‌پیوندد.
رابرتسون‌، بر این‌ باور است‌ كه‌ جهانی‌شدن‌ به‌ عنوان‌ یك‌ مفهوم‌ هم‌ به‌كوچك‌ شدن‌ جهان‌ و هم‌ به‌ تقویت‌ آگاهی‌ از جهان‌ اشاره‌ دارد و امانوئل‌ریشتر جهانی‌شدن‌ را شكل‌گیری‌ شبكه‌ای‌ می‌داند كه‌ طی‌ آن‌ اجتماعاتی‌ كه‌پیش‌ از این‌ دورافتاده‌ و منزوی‌ بودند، در وابستگی‌ متقابل‌ و وحدت‌ جهانی‌ادغام‌ می‌شوند.
سیموز در تعریف‌ جامع‌تری‌ از جهانی‌شدن‌، ویژگی‌های‌ این‌ پدیده‌ راچنین‌ می‌داند:
1. مرزهای‌ ملّی‌ برای‌ جداسازی‌ بازارها، اهمیّت‌ خود را از دست‌ می‌دهند.
2. فعالیت‌های‌ تولیدی‌ فرامرزی‌، تخصصی‌ می‌شوند و بنابراین‌، سبب‌شكل‌گیری‌ شبكه‌های‌ تولیدی‌ چند ملّیتی‌ می‌گردند.
3. قدرت‌های‌ چندپایة‌ تكنولوژیك‌ شكل‌ می‌گیرند كه‌ این‌ امر در نهایت‌به‌ همكاری‌های‌ بیش‌تر بین‌ بنگاه‌های‌ بین‌المللی‌ منتهی‌ می‌شود.
4. شبكه‌ اطّلاعاتی‌ جهانی‌، همة‌ جهان‌ را به‌ یكدیگر مرتبط‌ و وابسته‌می‌كند.
5. همبستگی‌ بیش‌تری‌ در مراكز مالی‌ دنیا به‌ وجود می‌آید.
برخی‌ ناظران‌، جهانی‌شدن‌ را بر اساس‌ رابطة‌ قدرت‌ بین‌ دولت‌ها ونهادهای‌ غیردولتی‌، به‌ ویژه‌ شركت‌های‌ چند ملّیتی‌ تعریف‌ می‌كنند و برمركزیت‌ شركت‌های‌ چند ملّیتی‌ و دولت‌ها در شكل‌ دادن‌ به‌ جغرافیای‌ متحوّل‌اقتصاد جهانی‌ تأكید می‌نمایند.
از آن‌ جا كه‌ جهانی‌شدن‌ اقتصاد، در پی‌ تحول‌ عمیق‌ سرمایه‌داری‌ و درسایة‌ چیرگی‌ و رهبری‌ كشورهای‌ پیشرفتة‌ سرمایه‌داری‌ و حاكمیّت‌ نظام‌ سلطه‌ ومبادلة‌ نامتوازن‌ و ناهمگون‌ صورت‌ می‌پذیرد، شاید یكی‌ از واقعی‌ترین‌تعریف‌ها از جهانی‌شدن‌ اقتصاد را، عادل‌ عبدالحمید علی‌، ارائه‌ داده‌ باشد.او می‌گوید: