آشنایی با آثار تاریخی قزوین

آشنایی با آثار تاریخی قزوین
مقدمه :
سپاس پروردگار را كه انسان را از خاك بی جان آفرید و به او نطق و بیان عطا فرمود – به انسان نوشتن آموخت تا او بتواند میوه بستان اندیشه های خود را به كام مشتاقانش بچپشاند و نغمه های جانبخش وجود را به گوش ایندگان برساند .
سرزمین قزوین با پیشینه ای در عرصه های علم ، فرهنگ ، اندیشه و دارای قدمتی دیرینه است و نشانه های تمدن 9000 سال پیش از میلاد درادر خود نهان دارد كه با پیدایش اسلام در ایران موقعیت و اهمیت  بسزادی یافت و مهد پرورش علوم اسلامی از جمله حدیث ، تغییر فلسفه ، عرفان ، كلام فقه ، نجوم و ادب قرار گرفت و تا عصر حاضر این روند ادامه یافت .
ظهور چهره های نامداری همچون میرزا حسین خان سهپسالار قزوینی «صدراعظم» یسد اشراف الدین حسینی قزیوینی « نسیم شمال » عارف قزوینی ، علی اكبر دهمزا ، علامه محمد قزوینی . حجت الاسلام سید علی اكبر ابوترایی ، شهیدان محمد علی رجایی و عباس بابایی و .. در این خطه به چشم می‌خورد كه از تاریخ و فرهنگ ایران اسلامی حكایت می‌كند .
یورش بی امان تمدن بی پروا غروبوزرق و برق ظاهر فریب ابزار و وسایل و تكنولوژی جدید ، موجب جلب توجه اذهان و افكار كسانی خواهد شد كه بیشتر به گذراندن زندگی مشغولند و كمتر به حقیقت آن می‌اندیشند در پی این هیاهو و جنجال تبلیغاتی ، فرهنگ بی ریشه و دنیا گرامی غربی به شیوه های نوین و جذابیتی كاذب جای فرهنگ مذهبی ملی مردم را می‌گیرد كه از پیشینه درخشان و هدفدار پدران خویش آگاهی می‌داشتند . شاید با درایت و شكیبایی هنرمندان این هیاهوی بی معنا را به هیچ می‌انگاشتند و صراحت حیات را می‌پیمودند و پرچم پر افتخار پدرشان را دست به دست تا بی نهایت زندگی ، دلیل راهشان می‌كردند – بی شك اثر ملتی بدانند كه اجدادشان طالایه دار فرهنگ انسانی و پیش قرلولان تمدنی سالم و صالح بودند – با نازدنگی و بالندگی دیگری به زندگی و دنیا می‌نگریستند و البته كه خفتگان ظلمت شب رهروان طلیعه را صواب را نمی یابند .
نسل جدید ، نسلی كه نتواند فرزندان كیستند و خود را و فرهنگ خود را نشناسند بی گمان به ورطة گرامی فرهنگی نزدیتكرند – ما بر سر‌ان نیستیم كه تعجب جاهلی آباء و اجدادی را نده كنیم كه هرگز چنین مباد بلكه منادب آینم كه وظیفة همة كسانی كه آیندة فرجام و تمدن بیگانه را می‌دانند و می‌شناسند یك دل و صادقانه از هر آنچه هدایتی نباید – رسالتی بر دوش دارند و هم امروز ها جلو این شبیخون بی هویتی و واماندگی را گرفت كه فردا دیر است .

قال رسوالله … قزوین با ء‌ من ابواب الحبه .
محودة جغرافیایی قزوین پنه ایست طویل كه فاصلة بین 57/36 درجة سانتی گراد تا 38/35 درجة سانتی گراد عرض شمالی و 01/51 درجة سانتی گراد تا 18/48 درجة سانتی گراد طول شرقی گسترده شده و ارتفاع آن از سطح دریا 1298 متر است و با توجه به موقعیت ویژة جغرافیایی در مركز یكی از مهمترین گروههای ارتباطی شبكه راههای اصلی ایران و از جمله جادة ابریشم بوده و فراز و نشیب تلخ و شیرین را پشت سر نهاده است . شمال ان را سلسله جبال سر به فلك كشیدة البرز از شمال شرقی به طرف جنوب غربی در بر گرغفته متعلق به دوران سوم زمین شناسی و در دل خود معادنی دیقیمتی را نهان داشته است و نواحی اساطیری الموت و رودبار در آنجا واقع هستند قلعة قدیمی آتش نشان «درخك» با 2770 متر و « تخت سلیمان با بلندی » با بلندی 4400 متر سر به آسمان می‌سایند و با عبور از گردنه های « سلمبار » و « آلو چشمه » می‌توان به شهرهای تن كابن ، لنگرود و رشت سر ازیر شد – و با به هم پیوستن رودهای «طالقان» و «الموت » و « شاهرود» و « یفسد رود » در لابلای فراز و نشیب البرز غربی می‌خزد و آبادانی به ارمغان می‌آید كه با احداث كانالهایی آب آن به طرف دشت وسیع قزوین هدایت می‌شود .
قزوین در دامنة جغرافیایی رشته كوه البرز دشت پهناور و حاصلخیز به وسعت 443 هزار هكتار دارد كه باختر ، رشته كوههای شمالی – جغرافیایی «چرگر» آن را از زنگان «خمسه» جدا می‌كند و در جنوب چند رشته كوه موازی به نام «رامند» و از غرب به كوههای «خرقان» و در دز گزین همدان اتصال می‌یابد و از جانب خاور بی هیچ مانعی به «ساوه» و «ساوجبلاغ» می‌پیسوندد كه جزئی از دشتهای قزوین بوده است – روهای « خر رود » یا «رود شور » و «ابهر رود» و « حاجی عرب» و دیگر رودهای فصلی بخش دیگری از دشتها را آبیاری می‌كند – با «مه » یا «سرد» متناوباً در یال می‌وزد و در تابستان خنكی هوا را به همراه دارد و باد « راز » یا «گرم» كه از طرف جنوب غربی می‌وزد و تبخیر هوا رادر پی دارد و باد «كهك» یا «قاقازان» نیز موسمی و داراس خصوصیات هوای گرم است . در منطقة قزوین صدها تپة باستانی شناسایی شده كه هر یك برگ ظریفی از تاریخ و تمدن میهن اسلامی ما را در سینه جای داده اند و تنها حفاری تپه « سگزآباد» نشان گرد تمدن 9000 سال یكجاننشینی در این دشت حاصلخیز است .
قزبوین را در نوشته های قدیم اروپای شهر باستانی « ارساس» یا « ارساسیا » و در تواریخ یونان همان شهر قدیمی « راژیا» در زمان اشكانیان به نام مؤسس آن «اردپا» خانده اند ساسانیان آنم را « كوشین » نامیدده اند یعنی سرزمینی كه نباید از آن غافل شد برخی هم آن را «مستوین» یا شهری كه مردمی پر صلابت استوار دارد و بعضی از مورخین هم معرب كاسپین گفته اند كه دلیل آنكه قوم «كاسیت» از مجاور دریای مازندران به طرف این دشت مهاجرت كرده و با اقوام بومی اختلاط نموده اند و گروهی هم به مركز ایران رفته اند و دریای خزر نیز به همین دلیل به « بحرالقزوین» یا « دریای قزوین » اشتهار دارد .
منطقة قزوین به دلیل موقعیت ممتاز جغرافیایی كشاورزی و مواصلاتی همیشه تاریخ مد نظر بوده است چنانچه در زمان اقتدار حكومت «مادها» یكی از نقاط ویژه حكومتی در ارتباط با پایتخت «هكمتانه» بوده . راههای مهم ارتباطی از آن می‌گذشته و از نظر اقتصادی و نظامی نقش مؤثری داشته است . از نوشته های آشوری بر می‌آید . د| مهد و استراتاژیك «ساگ بیتو» ویران می‌شود – اما هنگام بازگشت مادهای در منطقة كوهستانی قزوین همدان راه را بر آشوری می‌بندند و بزری خونین به راه می‌اندازند .
پس از وی «سارگون» به بخشهای وسیعی از قزوین لشكر كشی می‌كنند تا بلكه در «دژمهد» «اندار پارتن آنو » را در شرق «سپردا» نزدیك ناحیة كنونی قزوین از میان بردارد .